هم زیستی با کلمات

بسم الله

این توفیق را داشتیم که با کلمه ها مانوس باشیم، نعمتی بود برای ما که شانِ نزول کلمات را در حدّ خودمان بفهمیم. استعدادی خدادادی بود که با آن ها جمله سازی کنیم و حتا شعر بنویسیم. مفهوم خلق کنیم. حسِ و حال و دردهایمان را منتشر کنیم. گاهی که کم می آوردیم در هجومِ سطحیّت ها و کثرت ها به زعمِ خود به اوجِ واژه ها پناه ببریم و در قلّه ها نفس بکشیم.

خوانیدم و لذت بردیم... با همه خوانده‌ها اوج و فرود داشتیم... لذت یک فهمِ جدید... وَهمِ یک کشفِ نو... گاهی یک خط. یک درک تازه می‌داد... ادراکت منقلب می شد... گاهی فکر می کردیم دقیقن در نقطه ی مرکزی دایره ی وجود نشسته ایم... گاهی حسِ بیرون رفتگی از دایره ی وجود و هم نهشتی با وجهِ ابزوردش را داشتیم.... به یک خط به عزلت می رفتیم به یک خط انقلابی و آرمانگرا می شدیم به یک خط عدالتخواه بودی و دلسوزِ مردم و در خطی دیگر فحش و فضیحت نثارِ خَلق می کردیم... به یک خط گریه می کردیم ... به یک خط می خندیدیم... با یک پاراگراف دچارِ جنونِ آنی می شدیم و با پاراگرافی دیگر معقول و منطقی... با کتابی جهان فهمی ات متزلزل می شد و با کتابی جهان بینی می یافتی و اینگونه عمری را در کنار کلمه ها و همراه با آنها زیست کردیم... قبض و بسط داشتیم... در هم زیستی با کلمات...

العلم نقطة کثرها الجاهلون... {علم تنها نقطه ای بود که جاهلان آن را زیاد کردند}...

داب ام این بود اینجا فقط شعر بنویسم...فقط هم عاشقانه... تا ظرف و مظروف به هم بیایند که "چشمه ی چشمهایش" لا محاله مظروفِ عشق است... ولیکن گوگل پلاس که "ابرو نمود و جلوه گری کرد و رو ببست"... فیسبوک هم که "راه هزار چاره‌گر از چار سو ببست"... آن یکی بلاگمان هم که گاهاً قلمی می کردیم "بر اهل وجد و حال در های‌و‌هو ببست"... توییتر را که از بابِ استعار گشودیم توفیری جز هزلیات و هجویات برایمان نداشت و فرند فید هم که به حَسَب تکلیف! وِریفای کردیم تا انگِ فعّالِ شبکه های اجتماعی!! و فعّالِ مجازی!! که این طرف و آن طرف بهمان می خورد قشنگ و تمیز بخورد و خدایی ناکرده مدیونی نداشته باشد!!...(اینها را به این علت نوشتم چون حقیر هم مثلِ بسیاری از دوستانِ گشادِ دیگر آنقدر تنگ نبودم که در واقعیت توانی برای بروز و ظهور داشته باشم – لاجرم خودم بودم و چند تا دفترچه و سر رسید و خودکار – این دنیای ارتباطات بود که ما را به صورتِ استعاری به جایی حساب کرد و روی سرورها جایی برای ما هم باز شد و ما هم عُقده های فروخورده ی ماحصل از نوشتن و منتشر نشدن را ریختیم روی مجازستان!) در عالمِ واقعیت هم که فرصتی برای عرضه نیست. عموماً اخلاقِ حرفه ای می خواهد و دریدگی و پاچه پارگی. کودکیِ دیررسمان بر همین منوال گذشت لاجرم رسیدیم به پیریِ زودرس! جوانی هم ناغافل غیب شد. اینطور سیر کردیم غافل از اینکه ما فعّال شبکه های انفرادی هم نبودیم چه رسد به شبکه های اجتماعی. ما بینِ ساحاتِ نصف و نمیمه ی خودمان هم خط و ربطی نیافتیم و جزیره وار در اقیانوسِ روزمرگی و سرگردانی دست و پا زدیم. ما بینِ وجودِ عاشق و عاقل و دیوانه و بسیجی و بی بصیرت و هیئتی و سینما برو و قهوه خانه ای و کافه نشین و ادبیاتی و بی ادب و شبهِ شاعر و رفیق باز و منزوی و... هم نتوانستیم فعالیت جامع و مانعی کنیم و آخرسر هم منِ عاقلم، منِ عاشقم را فالو نکرد... منِ هیئتی همان پاییز چهار سال قبل منِ کافه نشین را بلاک کرد... هر کدام سوی خودشان... ما هی در چند ریختگیِ من هایمان پرسه زدیم تا به مرزِ سی رسیدیم و گلگیر بغل را زدیم و سفید کردیم که به گواهِ آینه ها "پیری رسیده است به فصلِ جوانی اَم" و صد البت؛ فعالِ حقیقی هم نبودیم چه رسد به فعالِ مجازی... حقیقتِ ما مجازِ از ما بهتران بود... که در حقیقت؛ سطح و سطحیّت و سطح وارگی مجازی ست بر اوج و عمق... به شهادتِ احساسِ کوهنوردی که از توچال تهران را زیر پایش می بیند!... به شهادتِ غواصّی که از عمقِ خلیج اصولاً ساحلِ کیش را نمی بیند چه رسد به شهر رویاییِ پدیده ی کیش! ما مجاز بودیم و هستیم... ما اصولن از حقیقت فهمی نداریم . ما نسلِ حزن و بلاییم و از حُسن و عشق که شیخ اشراق در رساله ی عشق اشارت فرموده، ادراکی نداریم... ما هیچ وقت نفهمیدیم که قصه چیست...حقیقت در تعریفِ ما "آنچه نمی دانیم چیست" است... ما اصالت المجازیم و اعتباریُ الحقیقه... چون اصل در نسلِ ما مجاز بود و هست... دعا کنیم برای نسل های آتی که از این انسداد راه بگشایند!

فلذا حالا که همه ببستند و همین بیغوله ی شعر و غزل وامانده برایمان. خلف وعده حرام که نیست بل مستحب موکّد هم است!

حالا حکم می زنم برای قلم ام که از این تاریخ به بعد بنا به اضطرار و انکسارِ صاحب قلم شما می توانی ترشُح کنی روی سرورِ بلاگ اسکای.(مثلن همین وجیزه ی مطوّل) شعر هم نیامد نیامد، فدای سرت. کرسی شعر که همیشه هست. مخاطب پُخاطب هم - با حفظِ احتراماتِ فائقه به تک تک مخاطبینِ عالم-  کشک است. مخاطب( در حیثیّت و هویت جمعی منظورم است) خودخواه ترین مخلوقِ خداست. دمِ بزرگانِ قوم گرم که مخاطب را به هیچ گرفتند و سیرِ آفاق و انفسِ خویش کردند و سرآخر مخاطبانِ تشنه له له زدند برایشان. از حدودِ نمی دانم چندین سال پیش که افتضاحِ گوتنبرگ و پشت بندش مارکنی و بی کارها و علاف هایی مثلِ ادیسون دامنگیرِ جهان شد کار افتاد دستِ مخاطب! تولید کننده های محتوا و هنر و ادبیات ذائقه مخاطب را افسار کردند و انداختند گردنشان و بعد دادند دستِ مخاطب... مخاطب تو را روی پَنل سلیقه ی قمر در عقربِ خودش تنظیم می کند و دو روز بعد که بادِ فتقش خوابید تو هم نیستی. تکیه به مخاطب و رسانه و تمجید و تعریف (و گاهاً نقد) کارِ احمق هاست.

حقیر مخاطب را ( در حیثیّت و هویت جمعی منظورم است) بی شرف ترین و نامردترین و ابلیس ترینِ مردم دیدم بعون الله. گرچه وجد و شور و حال و جوزدگی ای هم اگر بود از همین مخاطب بود. تنهایی و انزوا تا همیشه نمی تواند مخاطب خوبی باشد وگرنه اصولاً اختراع یا اکتشاف یا هبه ی زبان و قلم و کاغذ احمقانه ترین کار خلق(یا نعوذ بلله خالق) بود. جمعِ این نقیضین البته هیچ خللی در عالمِ امکان ایجاد نمی کند. پس می شود در یک گزاره ی متناقض مخاطب را( در حیثیّت و هویت جمعی منظورم است)  گُه ترین و گُل ترین اُبژه ی هر موثری دانست. احمق ها اما این را نمی فهمند.

فارغ از مخاطبِ عزیز و لذیذ، بحثِ خویشتن است... به قولِ شریعتی ؛ خویشتنِ خویش... حالا این خویش و خویشتن را تا هر کجا خواستی امتداد بده. اصلن بحثِ خویشتنِ به قوّه ی n است. بحثِ کُنه. تهِ ته. به قولِ نیچه قدرت. به قولِ شوپنهاور اراده. جهانیان همه یک نارساییِ هوشند...

بحثِ رسیدن به تهِ ته هم نیست. بحثِ فهمِ این است که قرار نیست برسی و اساساً نخواهی رسید. فهمِ کُنهِ وجود(وجودِ خودت که مساوقِ وجودِ هستی است) چیزهایی می خواست که ما همه اش را از دست دادیم. آینه مان را دوده ی سواد آلوده کرد و هم زیستی با کلمات و شهوت خواندن و نوشتن و فهمیدن امّی بودن را از ما گرفت. زندگی برای نسلِ ما رازهایش را پنهان کرد. رازهایی که قبل ترها احتمالِ یافتنش قریب تر بود. نسلی که بینِ جاده ی انتقال از جامعه ی انفرادی – خانوادگی به جامعه ی اجتماعی – ارتباطی به دنیا آمد تا همه ی معانی در گروِ از دنیا رفتنش باشد. زور نزن برادر. آخرش به اذنِ دخول هم مجاز نمی شویم. چه رسد به ... ما همه بی غیرتیم... آینه در کربلاست... 

والعاقبه للمتقین